Borko Veljović - "Dzieci bez oczu"

Tytuł oryginału: Deca bez očiju

Wydawnictwo: AdPublik 

Data wydania: lipiec 2012 

Liczba stron: 148

"Dzieci bez oczu" to debiutancka powieść serbskiego pisarza Borko Veljovicia. Nigdy wcześniej nie słyszałam o nim, więc gdy tylko trafiłam na tę książkę, postanowiłam ją przeczytać. Dlaczego? Zaintrygował mnie nie tylko tajemniczy tytuł, ale również dziwna, niecodzienna okładka, na której widnieje trójka dzieci bez oczu - można w nich zobaczyć jedynie pustkę. W połączeniu z biało-różowym kolorem okładki, tworzy to dość kuriozalne połączenie. Tym bardziej poczułam się zaintrygowana, więc postanowiłam dać szansę "Dzieciom bez oczu". Czy dobrze zrobiłam? Dowiecie się o tym w dalszej części.


Strachinia ma 29 lat, mieszka na wsi pod Belgradem, gdzie otworzył knajpę. Od niedawna jest rozwodnikiem - po trzech latach małżeństwa rozstał się z Jeleną, która odnalazła pocieszenie... u kobiety. Mężczyzna wraz z przyjaciółmi - Jowanem i Nataszą - stworzył książkę, dla której szukają wydawcy. Ich utwór to krytyka codzienności dziejącej się na przestrzeni ostatnich kilku lat. Strachinia jest człowiekiem próbującym odnaleźć siebie, zmierzającym się z własną osobą. Nie może pogodzić się z tym, iż na świecie rozpanoszyła się niesprawiedliwość, na którą ludzie napotykają się na każdym kroku.

Przyjaciele spotykają się od czasu do czasu w ulubionej knajpce. Pewnego dnia zapoznają w niej niejakiego Szulewicia, który oferuje im pomoc w znalezieniu wydawcy. Natasza, która jest piękną kobietą, świadomą swoich wdzięków, próbuje 'kuć żelazo póki gorące' i przekonać do siebie starszego pana - szulera, hazardzistę i kieszonkowca. Dziewczyna ma w tym wprawę, ponieważ jako studentka filozofii, której niełatwo utrzymać się w mieście, a rodzice są schorowanymi ludźmi, zarabia własnym ciałem, sprzedając się starszym mężczyznom.

Strachinia nie może pogodzić się z tym, że kobieta sypia ze starszymi panami, ponieważ odkrywa, że Natasza staje się coraz bliższa jego sercu. Poza tym, mężczyzna czuje się upokorzony, gdy myśli o swojej żonie Jelenie, która związała się z kobietą. Jelena nie jest jednak tak szczęśliwa, jakby mogło się wydawać. Owszem, jest jej dobrze z partnerką, ale cierpi z powodu niemożności zostania matką. W końcu postanawia dopiąć swego, mimo tego, iż ma świadomość, że to będzie koniec jej nowego związku.
 

Jak potoczą się losy Jeleny, dla której ważniejsze jest posiadanie dziecka niż trwanie w szczęśliwym związku? Czy Strachinia zdobędzie się na wyznanie swoich uczuć Nataszy? Czy ich przyjaźń przetrwa? A może owo wyznanie zakończy ich relacje? Co z książką, dla której przyjaciele szukają wydawcy? Jak potoczą się losy Strachini, Nataszy i Jowana, obdarzonego artystyczną duszą? I w końcu... kto z nich okaże się dzieckiem bez oczu?

Tytuł książki jest swego rodzaju metaforą. Możemy jedynie domyślać się, którzy z bohaterów są owymi dziećmi bez oczu. Owszem, w utworze spotykamy się z sytuacją, gdzie Strachinia przypadkowo spotyka na swojej drodze dziecko pozbawione oczu. Jest to jednak jedynie krótki epizod, niewiele wnoszący do lektury. Pojawia się tylko raz - co prawda, wstrząsa głównym bohaterem, ale tak naprawdę nie odgrywa istotnej roli. Najbardziej przypadły mi do gustu trzy rozdziały, które opisywały przeżycia Jeleny. To w pewien sposób ratuje w moich oczach całą książkę.

Z przykrością muszę stwierdzić, że ta lektura nie wniosła niczego konkretnego do mojego życia - żadnych przemyśleń, zadumy, nawet chwilowej refleksji... Szkoda, ponieważ opis na tylnej okładce i rekomendacje dawały nadzieję na kawałek dobrej literatury. Szczerze przyznam, że nie mam pojęcia co kierowało autorem, kiedy pisał tę książkę. Stworzył historię, która tak naprawdę nie przekazuje nic, co byłoby warte zapamiętania. Prawdopodobnie miał pewien zamysł. Niestety, nie trafił on do mnie.

Za książkę dziękuję wydawnictwu AdPublik.