Aminatta Forna - "Kamienie przodków"

Tytuł oryginału: Ancestor Stones

Wydawnictwo: W.A.B.

Seria/cykl: Seria z miotłą

Data wydania: 30 kwietnia 2008

Liczba stron: 416

Książki należące do Serii z miotłą to powieści intrygujące, nieraz prowokacyjne i nakłaniające do przemyśleń. Są to utwory pisane przez kobiety, skierowane głównie do płci pięknej, ale przypuszczam, że mężczyźni również znaleźliby w nich coś dla siebie. Owa seria cechuje się fantastycznymi okładkami oraz fabułą, która porusza ważne życiowe kwestie. Do tej pory udało mi się przeczytać jedynie Ból kamieni [moja opinia TUTAJ]. Na szczęście nadszedł czas na kolejną powieść o podobnym tytule, czyli Kamienie przodków autorstwa Aminatty Forny - pisarki, dziennikarki i producentki programów telewizyjnych dla BBC, urodzonej w Sierra Leone i mieszkającej w Wielkiej Brytanii.

Mieszkająca w Londynie Abie przybywa do Afryki, gdzie znajdują się kawowe plantacje Kholifa Estates, należące do jej zmarłego dziadka. Przed kobietą staje poważne wyzwanie - musi zająć się plantacjami, gdyż jest jedyną spadkobierczynią, nadającą się do podjęcia tak odpowiedzialnej funkcji. Abie ma okazję do bliższego poznania swojej rodziny, co umożliwiają jej opowieści ciotek - Asany, Mariamy, Hawy oraz Serah. Każda z nich jest córką czterech z jedenastu żon dziadka, co nie jest zbyt wielkim wyczynem, biorąc pod uwagę to, iż wielożeństwo jest zwyczajnym zjawiskiem w ich społeczności.

 

Powieść składa się z prologu i epilogu, w których zapoznajemy się z Abie, oraz czterech rozdziałów złożonych z podrozdziałów, gdzie każdy z nich jest przeznaczony innej ciotce. Nasiona opisują dzieciństwo ciotek, głównie wspomnienia dotyczące ich matek oraz więzi, jakie miały ze swoimi rodzicielkami. Marzenia - ważne relacje, mające istotny wpływ na dalsze życie kobiet oraz targające nimi pragnienia. Z kolei rozdział Sekrety nawiązuje do tajemnic skrywanych przez ciotki, z którymi postanawiają podzielić się z młodszą i mniej doświadczoną kobietą. Natomiast Następstwa mają związek z ich doświadczeniami związanymi z rewolucją toczącą się w kraju.

Zdjęły brzemię przeszłości z własnych barków i przekazały mnie. Nie postrzegałam tego jako ciężaru, wcale nie. Raczej jako skarbnicę wspomnień, przeżytych żywotów i odebranych nauczek, pokonanych lęków i zaznanych przyjemności. *

 

Każda ciotka jest inna, posiada swój odrębny świat i własne tajemnice, co nadaje pikanterii całej powieści. Asana to córka najstarszej żony dziadka, wdowa pełna godności, ale i wyniosłości. Mariama - stara panna, której niektórzy nie rozumieli i woleli unikać. Hawa to kobieta przepełniona goryczą i rozczarowaniem, której los męża stanowi swoistą tajemnicę. Natomiast Serah jest rozwódką i rodzoną siostrą ojca Abie, która zawsze traktowała swoją siostrzenicę w niezwykle serdeczny sposób. 

Tak nam się układało życie w tamtych czasach. A ty, słyszę, jak rozmawiasz ze znajomymi. Masz tak wiele, a mimo to nawet nie wiesz, że żyjesz. My musiałyśmy same szukać odpowiedzi, ulepić je z powietrza albo ściągnąć z nieba. **

Ciotki dzielą się swoimi spostrzeżeniami i poglądami na różne sprawy, zdając sobie sprawę z tego, iż Abie nie zawsze jest w stanie zrozumieć ich punktu widzenia, ponieważ wychowywała się w zupełnie innych czasach. Niemniej jednak, opowiadają jej o swoich zmaganiach, przeżyciach i tajemnicach. Są to kobiety proste, przyzwyczajone do życia pozbawionego wygód, a jednocześnie dumne ze swojego pochodzenia i oddane tradycjom przekazywanym z pokolenia na pokolenie, co nie wyklucza ich prób zmiany swojego przeznaczenia.

Szczęście przypomina połączone sadzawki, między którymi przepływa woda. Jedna taka sadzawka może być wyschnięta, podczas gdy druga się przelewa. To samo jest ze szczęściem w życiu. Niektórzy ludzie mają wszystko. Inni nie mają nic. Ludzie, którzy dużo mają, po prostu to otrzymują, cały zasób szczęścia należny właściwie komuś innemu. ***

Podczas lektury miałam możliwość poznania obyczajów i obrzędów mieszkańców Czarnego Lądu, które często okazywały się niezwykle szokujące, a momentami nawet wprawiające w zakłopotanie. To, co dzieje się w niewielkiej afrykańskiej społeczności jest zupełnie odmienne od tego, co znam i w czym uczestniczę na co dzień. Cała ta tajemnicza otoczka sprawiła, że pochłonęłam tę powieść, jednocześnie rozkoszując się każdym pojedynczym słowem.

Każdy podrozdział tworzy samodzielną, kunsztownie zbudowaną całość. Aminatta Forna zręcznie ułożyła tę wielowątkową historię, chociaż przyznam szczerze, że lektura byłaby bardziej przystępna, gdyby wydarzenia z określonego okresu życia danej ciotki, następowały od razu po sobie, a nie przeplatały się z podrozdziałami dotyczącymi losu kolejnych trzech kobiet. Forma, w jakiej przedstawione są poszczególne historie nie ułatwia czytania, ponieważ zaczynając kolejną część, nie pamiętałam wcześniejszych losów konkretnej kobiety.

 

Kamienie przodków to lektura niesamowicie poruszająca, napisana ze szczególną otwartością. Nie jest to powieść lekka, którą można przeczytać w jeden wieczór i zapomnieć o niej. Ten utwór wymaga koncentracji i skupienia, ponieważ tylko wtedy odbierzemy go we właściwy sposób. Warto podawać go sobie w odpowiednich dawkach, aby wczuć się w każdą z przedstawionych historii i poczuć ten nieokiełznany i niezwykły klimat, przepełniony tajemniczością.

   

* cytat ze str. 408
** cytat ze str. 167

*** cytat ze str. 104

Książkę przeczytałam w ramach akcji "Podaj dalej".

W przeciągu kilku dni również poślę wybraną książkę w świat, 

zatem proszę śledzić moje poczynania. ;-)