Ali Nadżud - Dziesięcioletnia rozwódka

Tytuł oryginału: Moi Nojoud, 10 ans divorcée
Wydawnictwo: Hachette
Seria/cykl: Pisane przez życie
Data wydania: październik 2009
Liczba stron: 152

Dla większości dzieciństwo kojarzy się z beztroskim i niezwykle miłym czasem, kiedy nie trzeba jeszcze zaprzątać sobie głowy wieloma problemami, ściśle związanymi z dorosłym życiem. Jedyne obowiązki to chodzenie do szkoły i drobna pomoc w domu. Zainteresowania chłopców krążą wokół gier komputerowych, samochodów i gry w piłkę. Natomiast dziewczynki zaprzątają sobie głowę myślami o tym, jakiego będą miały męża, ile urodzą dzieci, jak również kiedy w końcu będą mogły zacząć nosić szpilki takie, jak mama, a do tego malować usta i powieki. Czasami lubią także sięgnąć po ciekawą książkę, obejrzeć znany serial czy pograć w gumę. Jednak, dzieciństwo nie zawsze tak wygląda. W niektórych krajach normą jest wydawanie za mąż kilkunastoletnich dziewczyn, które muszą dzielić życie z kilkukrotnie starszymi mężczyznami. Zdarzają się też sytuacje, kiedy żoną zostaje nawet kilkuletnia dziewczynka - niewinna, naiwna i niedojrzała zarówno psychicznie, jak i fizycznie.

Dziesięcioletnia rozwódka to książka, która przedstawia historię małej Nadżud, pochodzącej z Jemenu. Tak naprawdę, nie wiadomo, ile dokładnie lat ma dziewczynka. Kto zawracałby sobie głowę takimi błahymi sprawami? Pewnego dnia dowiedziała się, że jej ojciec wydaje ją za mąż za niejakiego Faeza Ali Samera, trzykrotnie starszego mężczyznę, pracującego jako goniec. Mąż Nadżud nie miał zamiaru dotrzymać złożonej obietnicy, dotyczącej rozpoczęcia współżycia z dziewczynką, kiedy ta osiągnie dojrzałość płciową. Jakby tego było mało - bił ją, wykorzystywał, a także poniżał. Jej upokarzanie wydawało się nie mieć końca...

Na początku rzeczywiście czułam wstyd. Wstyd i strach przed tym, że mogę być gorsza. I ciężko mi było zapomnieć, że musiałam przejść przez to wszystko zupełnie sama. Że byłam anonimową ofiarą wydarzeń, których inni nie są w stanie pojąć. Samotna. Wykluczona. Poniżona. * 

Nadżud była przerażona i zdawała sobie sprawę z tego, że nie może żyć w ten sposób. Zdecydowała się na heroiczny i bardzo odważny czyn - pod pretekstem wyjścia do sklepu, pojechała do sądu, wierząc, że znajdzie tam chociaż jednego człowieka, który jej pomoże. Nie pomyliła się - wiele osób przejęło się jej sprawą i postanowiło zrobić wszystko, aby dać dziewczynce rozwód. Ogromnym wsparciem i opieką otoczyła ją prawniczka Szada, walcząca o prawa kobiet. Nadżud Ali stała się pierwszą osobą wnoszącą pozew o rozwód, który zakończył się sukcesem. Z niewinnej i nikomu nieznanej dziewczynki przeobraziła się we współczesną bohaterkę, która pomogła innym kobietom, udowadniając, że powinny walczyć o swoje szczęście.

Książka porusza bardzo ważny problem, związany ze zbyt szybkim zamążpójściem, do czego zmuszane są dziewczynki w krajach arabskich. Kobiety są traktowane przedmiotowo - nie mają żadnych praw. To mężczyźni wydają im polecenia, a kobiety muszą być posłuszne, znosić wszystko w milczeniu, a najlepiej jeszcze z uśmiechem na twarzy. Rozwód jest postrzegany jako ogromne zło, jednoznaczne ze zszarganiem reputacji rodzinie oraz plamą na honorze.

Dziesięcioletnia rozwódka to powieść, w której występuje pierwszoosobowa narracja. Wydarzenia przeplatają się ze wspomnieniami i przeżyciami Nadżud dotyczącymi okresu jej życia sprzed podjęciem tej odważnej decyzji. Książka jest napisana dość chaotycznie i pretensjonalnie. Słownictwo jest proste i niewyszukane, jak przystało na umiejętności małej, niewykształconej dziewczynki. Jednakże, książka została napisana przy współpracy Delphine Minoui, francuskiej dziennikarki. Przypuszczam, że w tej powieści pierwsze skrzypce grała jednak ta kobieta. Nie wiem, co spowodowało, że aż tak zainteresowała się poruszanym tematem oraz życiem małej Nadżud - czy kierowało nią usilne poszukiwanie sensacji oraz chęć wybicia się na krzywdzie bezbronnej dziewczynki, czy może wzruszyła ją ta historia i postanowiła pomóc Nadżud w podzieleniu się swoimi przeżyciami z innymi? Nie chcę tu nikogo osądzać, ale coś mnie pcha w opowiedzeniu się jednak za tą drugą opcją. Ponadto, biorąc pod uwagę datę zakończenia procesu rozwodowego, książka ukazała się nadzwyczaj szybko...

Niemniej jednak, Dziesięcioletnia rozwódka porusza istotny problem społeczny, na który ciągle należy zwracać uwagę. Historia małej Nadżud wzbudza ogrom emocji i mnóstwo skrajnych uczuć - złość, żal, odrazę, a nawet nienawiść. Z drugiej strony jest to wzruszenie, współczucie, duma oraz nadzieja. Mam nadzieję, że sytuacja w krajach arabskich ulegnie diametralnej zmianie, a kobiety przestaną się bać i stawią czoła wszelkim przeciwnościom, przeszkadzającym im w poczuciu prawdziwego szczęścia.

* cytat pochodzi ze str. 133