Pałac lodowy - Tarjei Vesaas

Tytuł oryginału: Is - Slottet

Wydawnictwo: Państwowy Instytut Wydawniczy

Data wydania: 1969

Liczba stron: 133

Istnieją książki, po które można sięgać w ciemno, wiedząc, że na pewno przypadną do naszego gustu. Nierzadko można zawierzyć również innym czytelnikom, zabierając się za polecane lektury, dzięki czemu można odkryć perełki, które będziemy mile wspominać i rekomendować innym. Jednak zdarzają się książki, które pomimo wszelkim zapewnieniom o ich wspaniałości, okazują się nie tak dobrymi pozycjami, jak chcielibyśmy. Zupełnie odbiegają od naszych wyobrażeń i oczekiwań, powodując, że pozostaje w nas niedosyt, a nawet żal związany z niespełnionymi obietnicami i zawiedzionymi nadziejami. W moim przypadku właśnie nadszedł taki czas - nie przypadł mi do gustu dobrze przyjęty przez czytelników oraz krytyków Pałac lodowy autorstwa Tarjei Vesaasa.


Siss to jedenastolatka mieszkająca w norweskiej miejscowości.  Dziewczynka jest bardzo lubianą osobą, mającą wszelkie predyspozycje do bycia przywódczynią grupy. Pewnego dnia w szkole pojawia się nowa dziewczynka - nieśmiała, bystra i tajemnicza Unn, będąca sierotą, która po śmierci matki zamieszkuje z ciotką. Siss czuje się zaintrygowana nową koleżanką i pragnie bliżej ją poznać. W końcu nadarza się taka okazja - dziewczynki spotykają się u Unn, gdzie nawiązuje się między nimi niewytłumaczalna więź. Coś przyciąga je do siebie, chociaż nie mają pojęcia dlaczego. Zauważają mnóstwo podobieństw w swoim zachowaniu i wyglądzie - wiedzą, że w ich przypadku najlepszym wyjściem będzie zawarcie przyjaźni. Unn pragnie podzielić się swoim sekretem, jednak Siss stroni od poznania go, bojąc się, iż nie będzie umiała poradzić sobie z nim. Jednak dziewczynka nigdy nie pozna tej tajemnicy, gdyż następnego dnia Unn wybiera się do lodowego pałacu stworzonego przez zamarznięty wodospad, z którego już nigdy nie powraca...

Coś ogromnego, co trzeba dźwigać samotnie. Co musi kryć się najgłębiej, śród tajemnic, które nigdy nie mogą się wymknąć.

Wszyscy wyruszają na poszukiwania zaginionej jedenastolatki, jednocześnie próbując odkryć, co było powodem jej wyruszenia w nieznane. Siss nie chce podzielić się z nikim swoimi przypuszczeniami bądź posiadanymi informacjami, trzymając je w tajemnicy i utrzymując, że dała słowo przyjaciółce, zatem pod żadnym pozorem nie może jej zawieść. Siss nie może otrząsnąć się tak ogromnej stracie, zaczyna stronić od innych i unika kontaktu z najbliższymi. Wszyscy próbują jej pomóc, jednak nie jest to łatwe i wymaga ogromnej cierpliwości oraz ostrożności. Ogromną rolę w ponownym uzyskaniu radości życia odegrają koledzy i koleżanki z klasy, stanowiący wspaniałe oparcie w trudnych chwilach.

Ta lektura to opowieść o dwóch dziewczynkach, które dopiero zaczynają poznawać otaczający świat, robiąc to w sposób niewinny i bezpretensjonalny. Cieniutka nić, łącząca Siss i Unn, zostaje nagle przerwana i powoduje przeogromną rozpacz oraz nieokiełznany ból. Tarjei Vesaas pokazuje, jak utrata bliskiej osoby może przewartościować całe życie i sprawić, że ono już nigdy nie będzie takie jak wcześniej.

Pałac lodowy to książka napisana prostym, przystępnym i lakonicznym językiem. Tarjei Vesaas stworzył poetycką i baśniową opowieść, przepełnioną norweskim chłodem. Tak naprawdę, gdybym nie znała autora, doszłabym do wniosku, iż Pałac lodowy został napisany przez dziecko bądź nastolatka, a nie dorosłego mężczyznę. Generalnie sam pomysł na historię jest niezły, jednak, w moim odczuciu, z samym wykonaniem jest już dużo gorzej. Być może wynika to z języka, jakim została napisana ta książka, przez co nie czytało mi się jej tak przyjemnie, jakbym tego oczekiwała. Z pewnością nie jest to wina czasów, w jakich powstał Pałac lodowy, gdyż czytałam dużo starsze lektury, które skradły moje serce.

Cała historia niesie kilka uniwersalnych prawd, które warto zapamiętać. Jednak zbyt mocno irytowały mnie wszelkie niedomówienia związane z nieujawnioną tajemnicą Unn, którą rzekomo miała znać Siss, chociaż nowa koleżanka niczego jej nie powiedziała, ponieważ Siss bała się tego sekretu, zatem wolała go nie poznać. Siss dała przyrzeczenie Unn, iż nie wyjawi tajemnicy, chociaż tak naprawdę wcale jej nie znała. Wydaje mi się to zbyt zagmatwane i zupełnie niepotrzebne - wolałabym, aby autor zastąpił to czymś bardziej konkretnym. Możliwe, że czas, w którym zapoznałam się z tą lekturą, nie był odpowiedni, więc dlatego nie potrafiłam znaleźć w niej głębszego sensu. Jestem pewna, że nie straciłam swojej wrażliwości czytelniczej i nadal potrafię wydobyć z prawie każdej opowieści to, co jest warte zapamiętania oraz zapisania głęboko w sercu. Robiłam wszystko, co w mojej mocy, aby wczuć się w historię stworzoną przez autora Pałacu lodowego, próbując doszukiwać się wszelkich elementów, które mogłyby spowodować mój zachwyt - niestety jest ich zbyt mało.

Nie mogę ani odradzić, ani polecić tej lektury. Uważam, że najlepiej, aby każdy sam przekonał się o tym, jakie wrażenie wywrze na nim Pałac lodowy. Mnie zawiódł i sprawił, że nie będę wspominać go z rozrzewnieniem i uwielbieniem. Jednak zważając na pozytywne opinie innych czytelników, można przypuszczać, że jednak Tarjei Vesaas stworzył opowieść godną uwagi. Jak widać, wielu osobom książka przypadła do gustu, a innym, chociażby mnie, nie skradła serca, dlatego najlepiej zawierzyć tylko swojemu gustowi.

Książka przeczytana w ramach wyzwań: Pod hasłem, Book-Trotter oraz Z półki.