Na fejsie z moim synem - Janusz Leon Wiśniewski

Wydawnictwo: Wielka Litera

Data wydania: 8 lutego 2012

Liczba stron: 448

Nierzadko spotykam się ze stwierdzeniem, że twórczość Janusza Leona Wiśniewskiego można kochać albo nienawidzić. Osobiście muszę zakwestionować owe podejście, ponieważ po kilku książkach tego autora (Molekuły emocji, Samotność w sieci, Sceny z życia za ścianą oraz Zbliżenia) nie mogę jednoznacznie opowiedzieć się za jedną stroną. Niektóre powieści podobały mi się bardziej, a inne mniej - niestety Na fejsie z moim synem znajduje się raczej po tej gorszej stronie barykady...

Opowiedzieć Ci wielu rzeczy za życia nie zdążyłam z przeoczenia, zaniedbania, z zaniechania lub - najczęściej - z tej śmiesznie naiwnej, ale głębokiej wiary mojej, że będę żyć wiecznie, więc zawsze jeszcze zdążę. Ale nie zdążyłam, synuś. *

Irena Wiśniewska - urodzona w 1914 roku w Berlinie, zmarła w 1977 roku. Jej życie przypadło na lata bardzo niestabilne, a wręcz momentami niezwykle niebezpieczne, z tego względu nie mogła przystąpić do matury, a tym bardziej podjąć się jakichkolwiek studiów. Pracowała jako kelnerka w gdyńskiej restauracji, ekspedientka, a także kierowniczka w sklepie spożywczym. Była związana z kilkoma mężczyznami, których owocem stała się córka Halina oraz synowie - Kazimierz Edmund, a także Janusz Leon, który w swojej powieści wkłada swoje słowa w usta matki.

Tyle Ci powiedzieć chcę, bo mi za życia na te rozmowy czasu brakło, więc teraz po śmierci pragnę to - technologię nowoczesną wykorzystując - jak najszybciej nadrobić. Uwielbiałam z Tobą synuś rozmawiać za życia i po śmierci mojej nic się w tym kontekście nie zmieniło. Nawet większą tęsknotę za tym odczuwam. Na takim głodzie rozmowy z Tobą czasami się znajduję, że aż mi w mózgu burczy, jakby to właśnie tam z brzucha motyle się moje wszystkie przeniosły. **

Na fejsie z moim synem to książka kontrowersyjna z wielu powodów. Autor umieszcza swoją matkę w Piekle, skąd owa kobieta pisze do niego wiadomości, umieszczając je na powszechnie znanym portalu społecznościowym. Pomieszanie tradycji, a niekiedy wręcz zacofania, z nowoczesnością, bywa niekiedy powodem sporej konsternacji - intelektualne wywody i nazbyt dzisiejsze słownictwo wydaje się przesadnie wymuszonym i zupełnie odrealnionym zabiegiem. Ponadto po owej książce spodziewałam się treści skupiającej się głównie na relacji matka-syn, a nie nadmiaru wynurzeń naukowych poruszających tematykę filozofii, teologii, biologii czy fizyki. Co zaskakujące, są one jakoby zdaniem Ireny Wiśniewskiej - kobiety prostej i niewykształconej...

Ponieważ synuś tak się kobiecie lub mężczyźnie niekiedy przydarza, iż jedna Miłość nagle i bezpowrotnie te miłości, które przed nią zaistniały, wymazuje i także te, które się nigdy nie zdarzyły, bo jedynie jako niespełnione i przed nikim jako niewypowiedziane marzenia trwały. I wtedy aby ten człowiek był tylko Twój pragniesz. Twój jedynie. Na zawsze. ***

Ową powieść niezwykle ciężko zakwalifikować do jednego gatunku literackiego, ponieważ już na samym początku autor przekonuje, iż wszystkie postacie, miejsca i wydarzenia pojawiające się na kartach tej książki są fikcyjne, a z drugiej zbyt wiele w niej podobieństw i sprawdzonych informacji oraz autentycznych wydarzeń. Ten utwór można również traktować jako swoisty dziennik, a także w pewnym sensie biografię oraz autobiografię, w zależności od tego, czego dotyczy konkretny fragment tekstu. Najbardziej do gustu przypadły mi liczne wzmianki i interesujące informacje o zmarłych artystach oraz ważnych osobistościach znajdujących się w Piekle z różnych przyczyn.

W książce, w której pragnęłam poznać bliżej Janusza Leona Wiśniewskiego oraz jego wspomnienia na temat zmarłej matki, znalazłam ogrom kontrowersyjnych tyrad, niezwykle stanowczych poglądów oraz chaosu mącącego w głowie. Zdecydowanie za mało tu matki, a zbyt dużo syna, który pokazuje się nie z tej strony, z jakiej pragnęłabym go ujrzeć... 

* cytat ze str. 331

** cytat ze str. 248

*** cytat ze str. 402