Kulminacje - Janusz Leon Wiśniewski

Wydawnictwo: Wielka Litera

Data wydania: 4 lutego 2015

Liczba stron: 336

Zbiory opowiadań mają to do siebie, iż mogą poruszyć masę problemów w różnoraki sposób, a każda kolejna opowieść jest oryginalna - gdy jedna może zupełnie nie przypaść nam do gustu, druga może zachwycić i zapisać w sercu na długi czas. Plusem opowiadań jest możliwość odnalezienia czegoś dla siebie, co niekiedy nie jest możliwe w potężnych powieściach, bo gdy takowa nie przypadnie do gustu męczymy się podczas lektury, a nieciekawe opowiadanie można ominąć, aby poznać kolejne, być może zdecydowanie bardziej intrygujące.

Kulminacje to zbiór szesnastu opowiadań, z których osiem jest autorstwa Janusza Leona Wiśniewskiego, a kolejne osiem polskich autorek - Pauliny Holtz, Małgorzaty Wardy, Izabeli Sowy, Magdaleny Witkiewicz, Manuli Kalickiej, Agnieszki Niezgody, Mariki Krajniewskiej oraz Joanny Jodełki. Forma owej lektury jest dość oryginalna - każdemu opowiadaniu Wiśniewskiego towarzyszy historia stworzona przez znane i lubiane polskie autorki. Niekiedy jedna sytuacja przedstawiana jest z perspektywy dwóch osób, a innym razem tworzone są zupełnie inne opowieści, a ich jedynym wspólnym mianownikiem okazuje się zbliżona tematyka. Taki zabieg pozwala na uświadomienie sobie, iż identyczne wydarzenie może wywrzeć zupełnie inny wpływ na człowieka, w zależności od jego charakteru, osobowości czy podejścia do życia.

Jak to z opowiadaniami bywa - jedne są lepsze, a inne gorsze; jedne poruszają i wciągają czytelnika w swój świat, z kolei inne nie zachwycają niczym, a do tego nużą i wydają się niezbyt udane. Na szczęście w owym zbiorze nie trafiłam na ani jedne opowiadanie, które wydawałoby mi się niezwykle nietrafnym, a wręcz beznadziejnym, chociaż nie ukrywam, iż najmniej podobała mi się historia stworzona przez Izabelę Sowę - Łabędzi śpiew nie skradł mojego serca ze względu na nadmiar nierealności, bajkowości i elementów fantastycznych. Ponadto, zakończenie opowieści pt. Anorexia sclerosis Agnieszki Niezgody okazało się zbyt bajkowe, jak na przedstawione wydarzenia. Jednak niektóre opowiadania zapadły mi w pamięci na dłużej, zatem szczególnie polecam dwa opowiadania Wiśniewskiego, mianowicie Anorexia nervosa oraz Cykle zamknięte. Pierwsze z nich okazało się niezwykle wzruszające, poruszające każdą nutkę emocji, a także uświadamiające, że niekiedy należy kimś bardzo mocno potrząsnąć, ażeby zrozumiał, iż jego zachowania doprowadzą go błyskawicznie do samodestrukcji. Druga historia opiera się na tematyce samotności, wiary oraz długiej rozłące z bliskimi, a takową przetrwają jedynie nieliczni, bo tylko ci, których więź jest zbudowana na mocnych fundamentach. Moją baczną uwagę zwróciła również opowieść Krew, której autorem jest Wiśniewski, wyróżniająca się najtrudniejszą tematyką krążącą wokół samobójstw, śmierci bliskich osób, molestowania nieletnich, okrucieństwa, a także zemsty za wyrządzone krzywdy.

Jak widać po powyższym akapicie - najbardziej do gustu przypadły mi opowiadania Janusza Leona Wiśniewskiego. Podejrzewam, że niełatwym zadaniem było stworzenie nowej historii związanej z konkretną, już istniejącą opowieścią pisarza, dlatego wiele z nich okazało się dość słabymi opowiadaniami, a przynajmniej nie tak intrygującymi, jakbym tego oczekiwała. Poza tym, mam wrażenie, iż niektórym autorom zdecydowanie lepiej idzie pisanie powieści, a opowiadania nie są ich bajką. Z kolei inni, tak jak Wiśniewski, poruszają krótkimi formami literackimi, a w powieściach wypadają blado, a nawet zupełnie bezbarwnie.

Nie ukrywam, że robienie notatek podczas lektury okazało się niezbędną czynnością, ponieważ nawet te poruszające i intrygujące opowiadania po pewnym czasie ulatywały w niepamięć, co wskazuje na to, że jednak czyta się je przyjemnie, ale nie pozostają w pamięci na dłużej. Elementem, który przeszkadzał w lekturze okazała się niedostateczna korekta - znalazłam co najmniej kilka literówek, które okazały się dość rażące. Poza tym moją uwagę zwróciła jedna z opinii znajdująca się na pewnym portalu książkowym, jakoby opowiadania Wiśniewskiego znajdujące się w tym zbiorze były żywcem przepisane z jego wcześniejszego utworu - Zespoły napięć. Mam za sobą sporo dzieł Wiśniewskiego, ale nie czytałam wspomnianego tytułu, jednak aby nie rzucać słów na wiatr, przejrzałam go w wersji elektronicznej i niestety okazało się, że to prawda. Wszystkie opowiadania autora są przepisane, co uważam za niezwykle nieuczciwe względem czytelników, którzy sięgając po Kulminacje, mają nadzieję na poznanie nowych opowiadań autora, a dostają to, co zostało stworzone dobrych kilka lat temu. Co innego, gdyby takowa informacja została zamieszczona na okładce, jednak nie ma na niej nawet słowa na ten temat, dlatego sądzę, iż takich rzeczy nie powinno się robić potencjalnym klientom.

Moim zdaniem Kulminacje to dobra lektura dla osób lubiących opowiadania, a także twórczość polskich pisarek - większość z nich słynie z powieści, dlatego nowym doświadczeniem może okazać się, że poznanie ich z innej strony. Jednak wielbiciele twórczości Wiśniewskiego powinni mieć na uwadze to, iż istnieje duże prawdopodobieństwo, że opowiadania autora zawarte w Kulminacjach mogą okazać się bardzo znajome...

Książka bierze udział w wyzwaniach: Polacy nie gęsi oraz Przeczytam tyle, ile mam wzrostu (2,3cm).