Brud - Irvine Welsh

Tytuł oryginału: Filth

Wydawnictwo: Replika

Data wydania: 14 października 2014

Liczba stron: 388

Na pewno nieraz sięgaliście po książkę, której stawialiście poprzeczkę na całkiem wysokim poziomie. Spotkaliście się z wieloma pozytywnymi opiniami, a sam opis znajdujący się na tylnej okładce intryguje i sprawia, że dłonie samoistnie wyciągają się po tę pozycję. Kiedy już udaje się Wam ją zagarnąć, zasiadacie gdzie tylko popadnie, zatapiając się w lekturze... a przynajmniej próbujecie. Okazuje się, że powieść zupełnie odbiega od Waszych oczekiwań i w zasadzie zaczynacie zastanawiać się, co popchnęło Was do jej przeczytania. Ostatnio wręcz zapomniałam, jak to jest kiedy książka sprawia zawód, jednak Brud Welsha skutecznie mi o tym przypomniał... 

Bruce Robertson jest detektywem pracującym w edynburskiej policji. Pozornie wydaje się zwyczajnym facetem, niewyróżniającym się niczym szczególnym. Jednak główny bohater Brudu to wręcz obleśny mężczyzna, rozprzestrzeniający swoje choroby skóry, znajdujące się w miejscu intymnym, podczas przygodnego seksu z kim popadnie - nieraz są to znajome kobiety, a innym razem są to prostytutki bądź panie napotkane gdziekolwiek. Oprócz męczącej i coraz bardziej dokuczliwej wysypki, Bruce posiada również tasiemca, którego karmi na każdym kroku, wszak litry alkoholu, kilogramy narkotyków oraz ciągłe żywienie się hamburgerami i kebabami, to niezbyt dobry sposób na oczyszczenie jelit. W pozbyciu się ze swojego organizmu uciążliwego gościa nie pomaga mu ewidentny brak higieny, bo chlebem powszednim w jego życiu staje się stronienie od wody, nieustanne chodzenie w brudnych i śmierdzących ubraniach, a do tego umyślne roznoszenie zarazków w każdym możliwym miejscu. 

Główny bohater pragnąc rozgłosu, próbuje pokazać ludziom, że jest silny i pewny siebie, jednak to tylko pozory, ponieważ w głębi duszy Robertson jest słabym i maluczkim człowiekiem, zupełnie pozbawionym poczucia własnej wartości. Mężczyzna bez skrupułów wykorzystuje swoją pozycję zawodową, ukazując mistrzostwo w manipulacji ludźmi. Nieustannie kłamie, jest ordynarny i wręcz chamski, a do tego lubuje się w wyrządzaniu krzywdy oraz robieniu kłopotów wszystkim dookoła.

Nie pamiętam, kiedy ostatnio jakaś książka wymęczyła mnie tak bardzo... Doskonale zdaję sobie sprawę z tego, iż już po kilkunastu bądź kilkudziesięciu pierwszych stronach powinnam rzucić Brud w kąt, ale niestety jestem książkową masochistką, więc nawet bardzo słabe lektury staram się przeczytać do końca. Przyznam szczerze, że nikomu nie poleciłabym tego tytułu, ponieważ jest on stratą czasu - nie wnosi do życia zupełnie niczego. W zasadzie nie mam pojęcia, co autor miał na celu, tworząc ten utwór. Praktycznie przez całą książkę nie dzieje się nic, a i sam koniec nie powala na łopatki, chociaż tylko te kilkanaście ostatnich kartek podwyższyło moją końcową ocenę. Dosłownie na sam koniec czytelnik dowiaduje się czegokolwiek o przeszłości głównego bohatera, która w pewnym sensie zdefiniowała to, kim stał się jako dorosły człowiek. Chociaż z drugiej strony w jego przypadku zadziałała samospełniająca się przepowiednia, bo sam Bruce Robertson doprowadził siebie na skraj szaleństwa przepełnionego fobiami oraz obsesjami. 

Uwielbiam kontrowersyjne lektury, a i niełatwo mnie obrzydzić, jednak utwór Welsha okazał się zupełnie nie moją bajką. Liczne wywody tasiemca wyłaniającego się z wnętrza głównego bohatera, które przysłaniały ogromną część tekstu, do tej pory są dla mnie zupełnie niezrozumiałym oraz niepotrzebnym zabiegiem. Miałam ochotę na ekranizację tej powieści w reżyserii Jona S. Bairda, która błyskawicznie odeszła, kiedy poznałam historię Robertsona w wersji papierowej. 

Książka bierze udział w wyzwaniach: Grunt to okładka oraz Przeczytam tyle, ile mam wzrostu (3,1cm).