Sama się prosiła - Louise O'Neill [PRZEDPREMIEROWO!]

Tytuł oryginału: Asking For It

Wydawnictwo: Feeria Young

Data wydania: 11 stycznia 2017

Liczba stron: 342

Wiek nastoletni ma to do siebie, że młodym ludziom niejednokrotnie wyłącza się logiczne myślenie. Pragną poczuć niezależność, pokazując jacy to są dorośli, co najczęściej kończy się niezbyt dobrze, a najczęściej wręcz tragicznie...

Emma uwielbia przebywać w centrum zainteresowania. Wzmacnia ją każdy przejaw chłopięcej sympatii oraz zazdrosne spojrzenie ze strony jakiejkolwiek dziewczyny. Główna bohaterka pragnie pokazać wszystkim, że nie jest grzeczną i nudną osobą, ale lubi zabawę oraz dreszczyk adrenaliny. Kiedy po jednej z imprez budzi się zakrwawiona, brudna oraz zdezorientowana, nie ma jeszcze zbyt dużego pojęcia, jak mocno zmieni się jej życie w najbliższych dniach. Nagle wszyscy zaczynają ją wyśmiewać, unikać i pokazywać palcami. Emma zaczyna rozumieć, co zaszło, kiedy na portalu społecznościowym odkrywa zdjęcia ze sobą w roli głównej...

Sama się prosiła przedstawia obraz zadufanej i zbyt pewnej siebie dziewczyny, której zależy jedynie na dobrym wyglądzie oraz uwielbieniu ze strony płci przeciwnej. Emma uważa się za najpiękniejszą, przez co niejednokrotnie wyśmiewa inne koleżanki - zazdrość w ich oczach popycha ją do wielu nierozsądnych czynów. Jakimś cudem ma przyjaciółki, które traktuje jak popychadła, na co one godzą się bez większych sprzeciwów. Zachowanie Emmy po całym incydencie jest wręcz niewyobrażalnie dziwne. Jedyną osobą, na której wsparcie może liczyć, jest jej brat - rodzice najchętniej zamietliby niewygodną prawdę pod dywan. 

Osobiście uważam, że tytuł powinien być nieco mniej wymowny, ponieważ od samego początku wiadomo, co przydarzy się głównej bohaterce. Wolałabym dojść do prawdy małymi kroczkami, a nie dostawać ją już w momencie patrzenia na okładkę. Szczerze przyznam, że zawsze niesamowicie denerwują mnie teksty, iż dziewczyna "sama prosiła się" o zrobienie jej krzywdy. Wychodzę z założenia, iż nawet gdyby dziewczyna błagała na kolanach o coś, to w tym momencie powinna zadziałać męska duma - skoro kobieta znajduje się pod wpływem środków odurzających, nie myśli racjonalnie, zatem nie wolno jej dotknąć. Niestety w takich chwilach często mężczyznom brakuje rozumu i korzystają z "łatwego łupu" - wiedzcie, że tym samym pokazujecie, że w ani jednym procencie nie macie prawa czuć się lepsi od tych dziewczyn. 

Niedawno miałam okazję przeczytać Co mnie zmieniło na zawsze Amber Smith - książkę o takiej samej tematyce. Muszę przyznać, że warsztatowo Smith bije na głowę Louise O'Neill, jednak, o dziwo, Sama się prosiła to powieść, którą czytałam o wiele szybciej. Podejrzewam, że jest to zasługa narracji. Owszem, początkowo natłok różnorodnych postaci gubił mnie, jednakże gdy nabrałam lepszego rozeznania, miałam wrażenie, iż Emma siedzi obok mnie i opowiada wszelkie wydarzenia, w jakich uczestniczyła. Główne bohaterki obu książek irytowały mnie równie mocno, ale między nimi istnieje jedna kolosalna różnica - przed traumatycznym przeżyciem Eden z powieści Smith była sympatyczną dziewczyną, z kolei Emma ani jedną swoją cechą nie udowodniła, że można ją polubić.

Pisarze coraz częściej sięgają po tak trudną tematykę, więc książka nie wyróżniałaby się niczym szczególnym na tle tego typu podobnych, gdyby nie zakończenie, które rozwaliło mnie na łopatki. Niestety w negatywnym sensie... Wiecie jaki morał z tej opowieści może wynieść dziewczyna, którą spotkało coś tak strasznego? Nie warto walczyć o sprawiedliwość. Trzeba siedzieć cicho, nie wychylać się i liczyć na to, że kiedyś rany się zabliźnią. Nie wolno liczyć na wsparcie najbliższych, bo oni tylko czekają na to, aby wycofać wszelakie oskarżenia po to, by ich życie w końcu wróciło na wcześniejsze tory. W końcu chłopcy z dobrych domów nie robią złych rzeczy, a jeśli ktokolwiek posądzi ich o to - na pewno myli się, ponieważ chce zniszczyć czyjeś życie. Poza tym prawo nigdy nie stoi po stronie ofiar, więc bezsensowne jest oczekiwanie na pomoc. Z pewnością nie liczyłam na typowy happy end rodem z romansu, ale oczekiwałam przynajmniej małego promyka nadziei...

Naprawdę nie tak dawno sama byłam nastolatką, ale czytając takie historie, a także oglądając telewizję, wydaje mi się, że od tego momentu minęły lata świetlne. Należąc do grona młodzieży, obracałam się w różnych kręgach - niejednokrotnie popełniałam błędy i robiłam głupoty, ale nigdy nie spotykały mnie takie sytuacje (na szczęście!). Dlaczego? Podejrzewam, że powód jest jeden - miałam szacunek do samej siebie. Jeżeli czegoś nie chciałam, to wołami by mnie do tego nie zmuszono. Życie pisze różne scenariusze, ale warto mieć otwarty i rozsądny umysł, aby wiedzieć, kiedy należy odpuścić. 

To powieść o gwałcie, depresji, uzależnieniach, próżności prowadzającej donikąd, niszczycielskiej sile portali społecznościowych, plotkach, nieustannych imprezach w towarzystwie alkoholu, narkotyków oraz przygodnego seksu. Historia Emmy uświadamia, jak łatwo można zniszczyć swoje i czyjeś życie. Wystarczy jeden nieostrożny krok oraz chęć zaimponowania innym, aby wszystko obróciło się przeciwko nam. Po raz kolejny kieruję apel do młodzieży - błagam, bądźcie rozsądni, szanujcie zarówno siebie, jak i resztę osób w swoim otoczeniu. Dorosłe życie dopadnie Was wcześniej niż sądzicie, więc nie śpieszcie się do tego, co i tak Was nie ominie.

Książka bierze udział w wyzwaniach: Czytamy nowości, Czytamy powieści obyczajowe, Dziecięce poczytania, Pod hasłem, Powrót do dzieciństwa oraz Zaczytajmy się.